Vijf tips bij de keuze tussen hybride en all electric warmtepomp
ENGIE – woensdag 8 april 2020
Advies over de aanschaf van een all electric warmtepomp: zeker 70% van de mensen die onze warmtepompchecklist invult vraagt het ons. Dat begrijpen we, want daarmee wordt je woning helemaal gasloos. Maar in minder dan 5% van de gevallen is een all electric warmtepomp direct inzetbaar. Hoe komt dat en waarom is een hybride warmtepomp vaak een betere keuze? In dit blog geven we jou hier inzicht in. De kern is dat een woning net zo goed geïsoleerd moet zijn als een nieuwbouw woning vanaf 2010 en dat je lage temperatuur afgiftesystemen (vloerverwarming of lage temperatuurradiatoren) nodig hebt.
Het belangrijkste verschil tussen een hybride en all electric warmtepomp
Beide warmtepompen verwarmen de woning elektrisch. De woning wordt verwarmd met een lage temperatuur (tussen de 35 en 45 graden), terwijl een traditionele cv-ketel dit op hoge temperatuur doet (tussen de 70 en 90 graden). Hoe groter het verschil tussen buitentemperatuur en de gewenste binnentemperatuur, hoe harder de warmtepomp moet werken om de woning warm te krijgen. Maar waarom is dat zo?
Allereerst kan het zijn dat de radiatoren of vloerverwarming niet groot genoeg zijn om de temperatuur ‘uit te stralen’ in de ruimte. Ten tweede kan het zijn dat de woning teveel warmte verliest door te weinig isolatie of doordat je de ramen en deuren teveel open laat staan. Dit hardere werken kost meer elektriciteit en daarmee wordt het financiële voordeel van de warmtepomp ten opzichte van een cv-ketel kleiner.
Als het kouder is en de woning is minder goed geïsoleerd, schakelt een hybride warmtepomp de cv-ketel bij. De warmtepomp kan zo worden ingesteld, dat de cv-ketel aan gaat op het moment dat verwarmen op gas voordeliger is dan op stroom. Door de stijgende gasprijzen ligt dat punt tegenwoordig op ongeveer 2 graden buitentemperatuur, in 2017 was dit nog op 4 graden. Een hybride warmtepomp is dus geschikt voor woningen die minder goed geïsoleerd zijn en is dan niet alleen voordeliger, het is – door de samenwerking met de cv-ketel – ook jouw zekerheid op comfort.
Een all electric warmtepomp kan niet samenwerken met een cv-ketel, deze is immers weg. Op zeer koude dagen verwarmt de all electric warmtepomp bij met een ingebouwd elektrische element. Dat kost meer stroom. Daarom is all electric warmtepomp in een onvoldoende geïsoleerde woning veel minder voordelig en comfortabel.
Tot slot iets over de prijs. Een hybride warmtepomp is verkrijgbaar vanaf ongeveer €4.500. All electric warmtepompen kosten minimaal €8.000, beiden inclusief installatie maar nog exclusief subsidie. Maar houd rekening met extra kosten bij een all electric warmtepompen. Daarover meer verderop in dit blog.
Woningisolatie
De grootste besparing op jouw energierekening zit in het isoleren van jouw woning, mocht dit nog niet of onvoldoende gebeurd zijn. Hoe minder warmte jouw woning verliest door ramen, muren, dak of kieren, hoe minder gas (of elektriciteit) er nodig is om jouw woning te verwarmen. Het maakt daarbij dus niet uit of jij je woning op gas of met een warmtepomp verwarmt. De meeste woningen met een bouwjaar tot ongeveer 2000, zijn niet voldoende geïsoleerd om een all electric warmtepomp te gebruiken. Denk vooral aan kleine zaken als kieren bij deuren, ventilatieroosters etc.
Vanaf 2010 kun je ervan uit gaan dat de isolatie voldoende is. Met woningen van voor die tijd is er een kans dat er hier en daar aanpassingen gedaan moeten worden. Hoe ouder de woning, hoe meer er gedaan moet worden. Bij de overstap naar een all electric warmtepomp is goede isolatie een eis, je moet er dus rekening mee houden dat je aanvullende isolerende maatregelen moet nemen. Een goede installateur zal tijdens het offerteproces een warmte transitieberekening maken en jou hierover adviseren.
Je kunt ook zelf alvast een eenvoudige test doen. Stel de aanvoertemperatuur voor de woningverwarming in jouw cv-ketel naar beneden bij tot 50 graden. Krijg je jouw woning dan goed op temperatuur? Dan is jouw woning prima geschikt voor een hybride warmtepomp. Voor een all electric warmtepomp moet je jouw woning op 40 graden kunnen verwarmen, ook op zeer koude dagen.
Is jouw woning geschikt voor een hybride warmtepomp? Doe de check!
Als de woning goed is geïsoleerd, moet ook het afgiftesysteem in orde zijn. Voor dagen waarbij het 0 graden of kouder is, zijn traditionele radiatoren vaak niet groot genoeg om te verwarmen met een temperatuur van 35 tot 45 graden, zoals een warmtepomp dat doet. Radiatoren zijn namelijk ontwikkeld om de woning met een aanvoertemperatuur van 70 tot 90 graden warm te krijgen. Een cv-ketel kan dat gemakkelijk aan, een warmtepomp niet. Een hybride warmtepomp kan de woning in het voor en na seizoen en een groot deel van de winter wel verwarmen. Wanneer de buitentemperatuur onder de 2 graden komt, kan de cv-ketel het overnemen.
Om het afgiftesysteem te verbeteren heb je een aantal mogelijkheden. Voor een all electric woning is vloerverwarming het meest ideaal, je zult er veel plezier van hebben, maar het is wel een grote ingreep. Een goed alternatief zijn speciale lage temperatuur radiatoren. Ook zullen de aan- en afvoerleidingen moeten worden aangepast, de leidingen moeten groter zijn om meer water door te laten. Overigens geldt dat bij het aanpassen van het afgiftesysteem vooral de hoofdverblijfruimtes aangepakt moeten worden. Slaapkamers zijn vaak minder verwarmd en hoeven niet te worden aangepast. Wist je dat daar in sommige nieuwbouwwoningen soms niet eens meer verwarming wordt aangelegd? De woning is dan zo goed geïsoleerd, dat de kou buiten blijft.
Boilervat voor warm tapwater
Naast goede isolatie en de juiste radiatoren of vloerverwarming, moet je bij een all electric warmtepomp ook rekening houden met een plek voor een boilervat. Dit boilervat is nodig omdat je ook warm tapwater voor bijvoorbeeld douchen en koken nodig hebt. Bij huishoudens tot drie personen is 200 liter voldoende, deze is dan vaak geïntegreerd in de warmtepomp. Dit vraagt om de ruimte van een staande vrieskist.
Bij 4 personen of meer heb je een 300 liter vat nodig. Dit vraagt éxtra ruimte naast de warmtepomp, eveneens ter grootte van een staande vrieskist.
Bij een hybride warmtepomp is geen boilervat nodig. De cv-ketel zorgt voor warm tapwater. Als bijkomend voordeel geldt dat je hier nooit warm watertekort hebt, tenzij jouw ketel defect is.
Bodemwarmte
Warmtepompen met een compressor buiten jouw woning geven geluid af. Daar gaan veel negatieve verhalen over, maar een goede installatie op een weloverwogen plaats kan overlast voorkomen. Gelukkig worden deze compressoren ook steeds stiller.
Bij een all electric warmtepomp kun je kiezen uit verschillende warmtebronnen, waaronder een bodemlus. Dit is een geluidloze oplossing met een grote buis in de grond. Door deze buis gaat vloeistof die in de grond wordt verwarmd en zijn warmte weer afgeeft via een warmtewisselaar aan de warmtepomp. Een warmtepomp met bodemlus is in het algemeen iets zuiniger in het stroomverbruik dan met een compressor. En je kunt er makkelijker jouw woning mee koelen. Vloerverwarming is dan wel een eis.
Helaas is het wel zo dat de kosten van een all electric warmtepomp met bodemlus hoger zijn. Reken op ongeveer €6.000 extra bovenop de al genoemde €8.000 en dat er een boorinstallatie in jouw tuin moet. Je hebt dan ongeveer 40m2 vrije ruimte nodig. Dat maakt deze oplossing minder praktisch en kostbaar bij bestaande woningen. Bij hybride worden altijd buitenunits gebruikt, zodat prijs en rendement goed in balans zijn.
ENGIE is groot voorstander van de all electric warmtepomptechnologie. We gebruiken die bij nieuwbouwwoningen, grote gebouwen en tegenwoordig zelfs in warmtenetten in de wijk of in flatgebouwen.
Voor particuliere bestaande woningen zijn we voorzichtig met het adviseren van de all electric oplossing als de woning onvoldoende warmte vasthoudt. Comfort en betaalbaarheid zijn voor iedereen belangrijk en dat willen we kunnen garanderen. Zonder ingrijpende maatregelen kan dat niet als jij in een woning woont die voor 2000 is gebouwd.
De ideale situatie is een woning van na 2010 met vloerverwarming. Hier kan een all electric – bij voldoende ruimte – meestal eenvoudig worden ingebouwd. Een goed alternatief is het verbouwen van jouw woning zodat het niveau van een nieuwbouwwoning uit 2010 bereikt wordt.
Hoe verder?
Ga jij dus verbouwen in jouw woning, zorg dan voor goed advies met een warmte transitieberekening om jouw woning klaar te maken voor de toekomst: hoogwaardige isolatie, vloerverwarming en aanpassing van radiatoren en leidingsystemen. Als de tuin toch op de schop moet, overweeg dan een bodemlus als bron.
Wilt of kun je een dergelijke verbouwing niet doen, dan adviseren wij om te investeren in een hybride warmtepomp. Je bespaart al snel 50 tot 70% op jouw gasverbruik, wat al een mooie stap is op weg naar een lagere energierekening en aardgasvrije woning. Daarna kun je eventueel stapsgewijs jouw woning verder aanpakken.
