2021 nerveus van start: wat is het effect op je inkoopstrategie?

In december 2020 leek het er nog op dat 2021 in het teken zou staan van herstel. De aanstaande uitrol van vaccinaties fungeerde als licht aan het einde van de tunnel en beurzen anticipeerden verdere oplevingen. Inmiddels zijn we een maand verder, en de verwachtingen zijn bijgesteld. Sterker nog: januari was een bijzonder nerveuze start van het nieuwe jaar.

Het goede nieuws omtrent vaccinaties werd in januari al snel getemperd door nieuws over nieuwe, besmettelijkere coronavarianten en problemen omtrent de productie en distributie van vaccins. Ondanks voorzichtig dalende R-getallen werd hierdoor de herstelverwachting naar steeds later in het jaar verschoven.

De tijdlijn van het verwachte economisch herstel is een belangrijke indicator van de vraagontwikkeling op energiemarkten. Deze werking zag je duidelijk terug op de oliemarkt. De optimistische economische verwachtingen waren gekoppeld aan verwachtingen van een stijgende olievraag.

In de loop van 2020 grepen de OPEC+-landen drastisch in door hun productie te beperken. Tegen het einde van het jaar waren ze juist weer bezig met het opschalen van de olieproductie. Maar naar aanleiding van het uitblijven van economisch herstel, heeft Saudi Arabië eenzijdig besloten de productie met 1 miljoen vaten per dag te verminderen - een belangrijke reden waarom de prijs op peil blijft in een tijd dat andere landen hun olieproductie wél enigszins opschalen.

De olieprijs wordt verder gestabiliseerd door de reservecapaciteit van grote olieproducerende landen: ze staan te springen om meer te produceren wanneer de markt dit toelaat, waardoor vraag en aanbod elkaar blijven compenseren. Het is dan ook de verwachting dat het verdere opwaarts prijspotentieel beperkt zal blijven.

Hoge aardgasprijzen: een koude winter en politieke onzekerheid

Hoewel de olieprijzen stabiel bleven, stegen de gasprijzen ontzettend sterk. Je ziet niet vaak een stijging van 40% in een week tijd! Deze sterke prijsstijging heeft een aantal oorzaken.

In een eerder blog heb ik uitgelegd hoe de gasmarkt van regionale markt evolueert tot een wereldmarkt. Dit betekent dat marktveranderingen in andere delen van de wereld ook hier effect hebben. In Azië begon het jaar met de koudste winter in zo’n 50 jaar. Al snel ontstonden aardgastekorten, waardoor de vraag explosief steeg. Voor aardgaslevering zijn Aziatische landen doorgaans afhankelijk van LNG-import. En aangezien de prijs van LNG in Azië tot wel €60/MWh hoger lag dan in de VS en Europa, voeren de LNG-tankers en masse richting deze lucratieve markt. De Aziatische gasmarkt was zelfs zo erg in trek, dat LNG-tankers ‘in de file stonden’ voor het Panamakanaal.

Deze vraagpiek had natuurlijk ook zijn weerslag op Europese gasprijzen. We waren een minder aantrekkelijke bestemming voor LNG-tankers, waardoor het aanbod daalde. Maar hier was het óók relatief koud in januari, waardoor we een beroep moesten doen op Europese gasbergingen. Ook dit dreef de gasprijzen op.

Tenslotte staat niet alleen de wereldwijde LNG-levering, maar ook de regionale leveringszekerheid onder druk. De Nord Stream 2-leiding, waarvan de oplevering al in 2020 gepland stond, is wederom vertraagd door sanctiedruk vanuit de VS. En hoewel Duitsland uitgesproken voorstander is van de pijpleiding, is er in onder andere Oost-Europa weerstand tegen de nieuwe verbinding met Rusland. Deze vertragingen, in combinatie met toenemende politieke tegendruk, stuwen de gasprijzen omhoog.

Stijgende energieprijzen: prijsrecords op de CO2-markt

Brandstofprijzen zijn een belangrijke driver in de prijsontwikkeling van elektriciteit. Maar de stijgende aardgasprijzen waren niet de enige oorzaak van hoge elektriciteitsprijzen. In januari stegen de prijzen van CO2-emissierechten namelijk tot het hoogste niveau ooit.

Om te beginnen waren veilingen van CO2-rechten door technische problemen een aantal weken uitgesteld, wat leidde tot prijsstijgingen. Maar de belangrijkste stuwende kracht is toch wel politiek ingrijpen. Het draagvlak voor steeds ingrijpendere maatregelen groeit gestaag. Zo werden eind vorig jaar aangescherpte emissiedoelstellingen bekendgemaakt die een doorlopend prijsstuwend effect hebben. De kans dat de CO2-prijzen structureel omlaag gaan is bijzonder klein, hoewel op kortere termijn prijzen iets kunnen dalen door het hervatten van de veilingen.

Laat je niet overvallen!

Deze terugblik op de afgelopen maand laat zien hoe wispelturig de energiemarkt is. Uit dit soort fluctuaties blijkt ook de noodzaak voor een solide inkoopstrategie. Als je niet klaar staat met een leveringsovereenkomst, zodat je kunt inkopen wanneer het opportuun is voor jouw organisatie, ben je overgeleverd aan de grillen van de markt.

Kwamen de bovenstaande prijsontwikkelingen als een verrassing? Voorkom met dagelijkse marktinzichten dat je in de toekomst wordt overvallen door prijsstijgingen. Met de Market Prices App van ENGIE heb je altijd en overal inzicht in actuele energieprijzen. Heb je een sparringpartner nodig om de juiste inkoopstrategie te bepalen? Vraag dan vrijblijvend een adviesgesprek aan met de Market Desk.