Energie inkoop is een vorm van gedwongen speculatie
Chris Guth - Market Desk Analist – woensdag 17 februari 2021
Deze maandelijkse blogs gaan veelal over actuele marktontwikkelingen, of zoomen in op marktmechanismen om te verklaren hoe energieprijzen tot stand komen. Dit om beter inzicht te geven in hoe de markt in elkaar steekt, zodat je betere inkoopbeslissingen kunt nemen.
Maar aan deze inkoopbeslissingen gaat een stap vooraf: het opzetten van de inkoopstrategie. Hoe gaat dit in zijn werk? Wat zijn de vragen die je je als organisatie moet stellen? En wat zijn je opties? Ook hierbij biedt de Market Desk ondersteuning met raad en daad.
Waarom een inkoopstrategie?
De energiemarkt is wispelturig. Tal van factoren kunnen de prijs drukken of opvoeren. Hoe je met deze fluctuaties omgaat, is de kern van een inkoopstrategie. De inkoopstrategie draait dan ook kort gezegd om kostenbeheersing en optimalisatie.
Een groot deel van je energiekosten staan vast. Zo heb je geen invloed op bijvoorbeeld de btw op energie en transport, energiebelasting en transport- en meterdiensten. Maar je hebt wél invloed op je leveringsprijs. Hier is significante winst te behalen.
Een praktijkvoorbeeld: stel, je organisatie heeft een elektriciteitsverbruik van 20 GWh. Over een periode van drie jaar fluctueert de elektriciteitsprijs tussen €24,-/MWh en €64,-/MWh. Het totale prijsverschil tussen inkoop op het gunstigste moment vergeleken met inkoop op het ongunstigste moment kan in dit scenario oplopen tot zo’n €785.000 op jaarbasis!
Enige besparingsmogelijkheden in deze periode zou je mislopen als je je energieprijzen op één moment vastlegt. Door een inkoopstrategie in te richten, sta je klaar om in te springen op gunstige prijsfluctuaties én kun je snel schakelen wanneer de markt daarom vraagt.
Risicobeheersing
Als je het praktijkvoorbeeld hierboven leest, dan is het logisch dat je alles tegen het laagste tarief had moeten inkopen. Maar de uitdaging is dat de energiemarkt een gedwongen vorm van speculatie is. Je weet van tevoren niet hoe de marktprijzen zich zullen ontwikkelen. Ook inkopen tegen een vaste prijs is een vorm van ‘speculeren’, aangezien je de kans loopt dat je inkoopt op een hoog prijspunt, waarna de prijzen weer kunnen dalen. En inkopen moet: een jaar géén energie inkopen is geen optie. Risicobeheersing is dan ook een sleutelonderdeel van iedere inkoopstrategie.
Een belangrijke vraag die je je daarom moet stellen is: heb ik een groot probleem als mijn energiekosten verdubbelen? Het antwoord op deze vraag is een belangrijke leidraad voor je inkoopstrategie.
Wanneer energiekosten bijvoorbeeld een significant onderdeel zijn van de producten die je levert, zoals het geval is in onder meer de farmaceutische en metaalindustrie, is het veel aantrekkelijker om actief te speculeren op marktveranderingen. Inkopen op een laag prijsniveau heeft in dit geval immers direct invloed in je concurrentiepositie. Wanneer energiekosten slechts een klein deel van je totale kostenplaatje vormen, kies je wellicht eerder voor zekerheid en transparantie.
Wanneer heb je het goed gedaan?
Wanneer je een beeld hebt van je ‘risicoprofiel’, is er een breed scala aan strategieën waarmee je invulling kan geven aan je energie-inkoop. Natuurlijk kun je meegaan met de markt en anticiperen op prijsdalingen en -stijgingen (eventueel ondersteund door onze marktanalisten), maar je kunt ook kiezen uit een meer modelmatige aanpak.
Zo is er een stop-loss model, waarbij je inkoopmomenten niet bepaalt op basis van marktanalyse of onderbuikgevoel, maar op basis van een model dat de prijzen volgt. Het minimaliseert opwaartse prijsrisico’s door bij het begin van stijgingen in te kopen, maar laat vervolgens ruimte over voor prijsdalingen.
Als budgetbewaking essentieel is, dan is een strategie op basis van een ‘targetprijs’ wellicht meer geschikt. Je bepaalt van tevoren een budget voor een bepaald volume, en aan de hand van deze rekensom wordt de energiemarkt gemonitord. Wanneer vervolgens de targetprijs wordt bereikt, krijg je een signaal om je openstaande posities te gaan vastleggen.
Wanneer transparantie belangrijk is, zoals wanneer je energiekosten doorberekent, dan kun je er ook voor kiezen simpelweg de gemiddelde marktprijs te volgen, waarbij je enige invloed op kostenbesparingen inruilt voor een helder beeld op totstandkoming van prijzen.
Welke strategie je kiest, is afhankelijk van je definitie van succes. Wanneer heb je het achteraf goed gedaan? Wanneer je de markt verslagen hebt, wanneer je binnen je budget bent gebleven, of heb je misschien heel andere prioriteiten? Ook het antwoord op deze vraag geeft richting aan je keuzes.
Vergeet ten slotte niet dat combinaties ook mogelijk zijn. Zo kun je de helft van je inkoop verbinden aan een stop-loss model, terwijl je de andere helft inkoopt op basis van marktanalyse.
Een goede sparringpartner
In vogelvlucht zijn we zo door de opzet van een inkoopstrategie geracet. In de praktijk zijn er in dit proces uiteraard meer vragen te stellen, meer opties tot inkoop en meer handvatten om te geven. Wil je dit niet volledig zelfstandig doen, dan is de Market Desk je ideale sparringpartner. Wij informeren onze klanten over marktontwikkelingen, bewaken desgewenst de inkoopstrategie, en bieden advies over de juiste inkoopmomenten.
