Na droogte een LNG-stortvloed – kan de markt het aan?

Vloeibaar aardgas (LNG) bleek een soort reddingsboei voor Europa nadat de Russische gaskraan werd dichtgedraaid in 2022. De extreem hoge Europese gasprijzen waren marktprikkel genoeg om zowat al het beschikbare LNG onze richting op te sturen en hiermee de weggevallen Russische leveranties zo veel mogelijk te compenseren. Dit leidde bovendien tot forse investeringen in nieuwe LNG-productiecapaciteit. Deze productiecapaciteit wordt in de periode 2026-2028 opgeleverd, wat resulteert in een stortvloed aan vloeibaar aardgas. Wat doet dát met de markt?

De mondiale LNG-markt was al jaren in opkomst, maar de energiecrisis in 2022 was een kantelpunt voor uitbreidingen in de productiecapaciteit. Hierdoor neemt de mondiale exportcapaciteit, momenteel zo’n 550 miljard m3 per jaar, tegen het einde van het decennium met meer dan 50% toe. Met name in de VS en Qatar worden veel nieuwe exportterminals opgeleverd tussen 2026 en 2028.

Balans tussen vraag en aanbod

Het aanbod neemt dus met enorme volumes toe in een relatief kort tijdsbestek. De gasvraag ontwikkelt zich daarentegen geleidelijker. In Azië neemt de gasvraag de komende jaren naar verwachting, met minder dan 10% per jaar toe. Dat betekent dat bij een verwachte capaciteitsuitbreiding van meer dan 50%, de markt wordt overspoeld met aanbod. Het is onzeker hoe de markt daarop gaat reageren. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat een aanbodoverschot Aziatische landen prikkelt om kolencentrales te vervangen door gasgestookte centrales, wat kan leiden tot een wereldwijde halvering van CO2-emissies. Toch zullen de energiereuzen in China en India twijfelen om vol in te zetten op LNG. Ze worden daardoor immers afhankelijker van importen uit andere landen, waardoor ze inleveren op leveringszekerheid en energieonafhankelijkheid. Daarnaast kan een snelle uitrol van wind- en zonneproductie in Aziatische landen de gasvraag meer temperen dan verwacht, waardoor ze het extra LNG-aanbod niet kunnen of willen opnemen.

Eenzelfde situatie zien we in Europa. De Europese industriële gasvraag is ondanks lagere marktprijzen slechts marginaal toegenomen. Daarnaast begeeft de gasvraag voor elektriciteitsproductie zich op een dieptepunt door de enorme groei aan productie van wind- en zonne-energie. Ook als we vooruit kijken naar de tweede helft van het decennium, zijn er geen grote groeiprognoses voor de gasvraag. Afhankelijk van of we de doelstellingen gebruiken van de Europese initiatieven Fit-for-55 of REPowerEU, zien we in het eerste geval dat de LNG-vraag enigszins stabiel blijft. Maar in het geval van de RePowerEU-doelstellingen halveert deze bijna. Hoeveel LNG Europa op termijn nodig heeft, is dus allerminst zeker.

Het artikel gaat verder onder de afbeelding.

Een varkenscyclus?

Als de gasvraag de aanbodexplosie over enkele jaren niet kan bijbenen, dan kantelt de gasmarkt mogelijk van extreme krapte naar een situatie van overaanbod – met fors lagere gasprijzen tot gevolg. Deze verandering is aanjager van een zogenaamde ‘varkenscyclus’.

Zoals hierboven beschreven, lokken hoge marktprijzen investeringen in meer productiecapaciteit uit. Dit drukt de prijs, wat gas competitiever maakt ten opzichte van andere energiebronnen, wat weer meer vraag uitlokt. Zo krijg je een altijd omhoog en omlaag golvende marktbalans, waarbij aanbod en vraag inkrimpen of uitbreiden naargelang het prijsniveau. Of dat de gewenste stabiele vooruitzichten biedt voor een duurzame infrastructuur staat ter discussie. Voorlopig is de varkenscyclus echter iets waar we rekening mee moeten houden.

Conclusie

De termijnprijzen voor de aankomende leveringsjaren weerspiegelen de huidige verwachte balans tussen vraag en aanbod van het desbetreffend jaar. Voor het jaar 2028 liggen de aardgasprijzen momenteel ruim 30% lager vergeleken met leveringsprijzen voor 2025. Europa moet immers nog één of twee enigszins spannende winters doorkomen en dat verklaart de hogere leveringsprijzen voor 2025. Naarmate we dichter bij de verwachte LNG-stortvloed komen, kan de situatie natuurlijk veranderen. Dit houden we bij de Market Desk nauwlettend in de gaten. Schrijf je daarom in voor onze wekelijkse nieuwsbrief om het eb en vloed van de LNG-markt te volgen.

Chris Guth is marktanalist bij de Market Desk van ENGIE. Maandelijks schrijft hij in zijn blog over trends en ontwikkelingen in de energiemarkt.