Steeds meer ondernemingen die willen uitbreiden of elektrificeren lopen er de laatste jaren tegenaan: netcongestie. Met de groeiende vraag naar elektriciteit en de opkomst van duurzame energiebronnen wordt ons elektriciteitsnet steeds meer belast. De netbeheerder is alleen niet in staat om netuitbreidingen snel genoeg te realiseren: de behoefte is groter dan het realiserend vermogen van de netbeheerders. Hierdoor ontstaat er congestie in het elektriciteitsnet.
Wat is netcongestie?
Netcongestie treedt op wanneer de vraag naar of het aanbod van elektriciteit de fysieke capaciteit van het elektriciteitsnet overschrijdt, vergelijkbaar met een file op de snelweg. Net zoals bij een verkeersopstopping ontstaat er een situatie waarin te veel auto's tegelijkertijd de weg op gaan, veroorzaakt een overschrijding van de beschikbare transportcapaciteit een knelpunt tussen de hoeveelheid elektriciteit die moet worden getransporteerd en de capaciteit van het netwerk.
Netcongestie ontstaat door verschillende factoren. De groeiende vraag naar elektriciteit legt een toenemende druk op bestaande netwerken, terwijl de beperkte capaciteit van het elektriciteitsnetwerk het transport van energie bemoeilijkt. Bovendien draagt de groei van hernieuwbare energiebronnen, vooral op afgelegen locaties, bij aan congestie doordat de infrastructuur mogelijk niet voldoende is ontwikkeld om deze energie efficiënt te transporteren naar waar het nodig is. Deze combinatie van factoren kan leiden tot vertragingen in de energievoorziening en hogere kosten voor netbeheerders en energieleveranciers.
Gevolgen van netcongestie
De gevolgen van congestie zijn divers en treffen zowel bedrijven als huishoudens. De capaciteitskaart van Netbeheer Nederland geeft een goed beeld van de problematiek. Bedrijven worden belemmerd in hun groei door een gebrek aan beschikbare netwerkcapaciteit, terwijl consumenten te maken kunnen krijgen met beperkingen in het gebruik van hun eigen opwekcapaciteit, zoals zonnepanelen, warmtepompen en laadpalen. Een ander gevolg van netcongestie is dat nieuwe, grootschalige energieprojecten uitgesteld moeten worden. Door de transportcapaciteit kunnen ze niet aangesloten worden op het net. In sommige gevallen kunnen wachttijden oplopen tot jaren, waardoor de energietransitie wordt vertraagd.
Wat is congestiemanagement?
Congestiemanagement omvat verschillende strategieën en maatregelen om congestie in elektriciteitsnetwerken te voorkomen of te verminderen. Enkele belangrijke vormen van congestiemanagement zijn:
Netwerkuitbreiding en -modernisering: Investeringen in het uitbreiden en upgraden van het elektriciteitsnetwerk om de capaciteit te vergroten en de efficiëntie te verbeteren. Netbeheerders investeren meer dan ooit in de uitbreiding en verzwaring van de energienetten. Netuitbreiding zal in de meeste gevallen de beste en goedkoopste oplossing zijn, ware het niet dat realisatie (te)veel tijd kost.
Vraagresponsmaatregelen: Als er een tekort aan capaciteit wordt verwacht, dan vragen de netbeheerders via GOPACS aan partijen in de markt (zoals energieleveranciers, CSP/aggregators, grote bedrijven en tuinders) of zij kunnen schuiven in hun verbruik of opwek.
Opslagtechnologieën: Battery Energy Storage Systems, ook wel Energie Opslag Systemen (EOS) genoemd, kunnen ook helpen om ons elektriciteitsnet in balans te houden. Op momenten dat er meer groene elektriciteit wordt opgewekt dan er nodig is, wordt dit opgeslagen in grote batterijen.
Flexibele tariefstructuren: Het toepassen van variabele tarieven, afhankelijk van de vraag en beschikbaarheid van elektriciteit, moedigt bedrijven en consumenten aan om elektriciteit te gebruiken tijdens periodes van lage vraag. De ACM stelt netbeheerders in staat om contracten aan te bieden zonder vaste transportcapaciteit, bekend als non-firm ATO's.
Curtailment: Curtailment is een Engels woord voor ‘begrenzen’ of ‘inperken’. Met curtailment bedoelen we de opwek van een zonne- of windpark gedeeltelijk of volledig inperken. Dit wordt toegepast tijdens piekmomenten om de hoeveelheid elektriciteit die aan het net wordt toegevoegd te verlagen.
Transmissiemanagement: Het optimaliseren van de overdracht van elektriciteit over lange afstanden door middel van geavanceerde regeltechnieken en planning binnen het net zelf.
Congestiemanagement in Nederland
Volgens Europese en nationale voorschriften zijn netbeheerders verplicht congestiemanagement toe te passen. In Nederland wordt dit gereguleerd door de Netcode. TenneT, de landelijke netbeheerder, voert congestiemanagement uit in Nederland.
Congestiemanagement bestaat uit verschillende fasen, waarbij de maatregelen van netbeheerders toenemen naarmate de druk op het net groter wordt. In dit document van Netbeheer Nederland worden de stappen per fase verder toegelicht.
De ACM (Autoriteit Consument & Markt) is de toezichthouder op de Nederlandse energiemarkt en heeft een belangrijke rol in het reguleren van congestiemanagement. De ACM houdt toezicht op netbeheerders en ziet erop toe dat zij congestiemanagement op een transparante, eerlijke en effectieve manier uitvoeren. Dit omvat onder meer het beoordelen van de plannen en maatregelen van netbeheerders om congestie te voorkomen of te verminderen, het vaststellen van regels en richtlijnen met betrekking tot congestiemanagement en het behandelen van klachten of geschillen met betrekking tot congestiemanagement. De ACM speelt dus een cruciale rol in het waarborgen van een goed functionerend congestiemanagement binnen de Nederlandse energiemarkt.
Conclusie
Congestiemanagement is voorlopig essentieel voor het handhaven van een betrouwbaar en efficiënt elektriciteitsnetwerk, zeker zolang afname en hernieuwbare opwek zoveel harder groeien dan dat netbeheerders kunnen bijbouwen. Door strategieën zoals programmatische netwerkuitbreiding, vraagresponsmaatregelen en opslagtechnologieën toe te passen, kunnen we congestie verminderen en de stabiliteit van het netwerk waarborgen. Als energieleverancier blijven we ons inzetten voor innovatieve oplossingen om een duurzame en toekomstbestendige energievoorziening te garanderen, waarbij we samenwerken met netbeheerders en klanten om de uitdagingen van netcongestie aan te pakken.
Browserupdate aangeraden
Je browser wordt niet meer ondersteund. Gebruik Edge, Safari, FireFox of Chrome om Engie optimaal te kunnen gebruiken.
